Perşembe, Kasım 14, 2024
Ana SayfaTarihDünden Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları

Dünden Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları

Dünden Bugüne Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları

1808’den bugüne Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları

1. 1808 Sened-i İttifak
▪︎II. Mahmut döneminde padişah ve ayanlar arasında imzalanan bir sözleşmedir.
▪︎Bu senedin imzalanmasında Alemder Mustafa Paşa’nın etkisi vardır.
▪︎İlk defa padişahın yetkileri sınırlandırılmıştır.

2. 1839 Tanzimat Fermanı
▪︎Hukuk devletine geçişin ilk adımları atılmıştır.

3. 1856 Islahat Fermanı
▪︎Gayrimüslimlere yeni haklar tanınmıştır.

Yukarıda anlattığımız 3 madde aslında anayasa değil; anayasal bir belgedir ve anayasacılığa geçişin temelini atmıştır.

4. 1876 Kanuni Esasi
▪︎İlk Osmanlı Türk Anayasasıdır.
▪︎II. Abdülhamit dönemindedir.
▪︎I. Meşrutiyet ilan edilmiştir.
▪︎Meclisi Umumi açılmıştır. Bu meclis kendi  içinde meclisi mebusan ve meclisi ayan olarak ikiye ayrılmıştır.
▪︎Başkent İstanbuldur.
Padişahın Yetkileri;
▪︎Mutlak veto (meclis karar çıkardığında padişah reddederse o karar uygulanamaz)
▪︎Meclisi süresiz feshetme
Padişah feshetme yetkisini kullanarak meclisi kapatma ihtimali olduğu için II. Meşrutiyet
1908 yılında ilan edilerek meclisin kararlarında değişikliğe gidilmiştir.
▪︎Padişahın Mutlak veto yetkisi iptal edildi geciktirici veto yetkisi verildi. Yani meclis karar çıkardığında padişah reddetse bile meclis tekrar o kararı isteyebilir.
▪︎Meclisi süresiz feshetme yetkisi sınırlandırıldı. Yani padişah meclisi feshetse dâhi 3 ay sonra geri açmak zorundadır.

5. 1921 Anayasası

Normalde başka anayasa gelince diğeri yürürlükten kalkar ama bu anayasa Kanuni Esasiyi yürürlükten kaldırmamıştır. Yani ikili anayasal süreç yaşanmıştır.
▪︎Milli Mücadele Dönemi Savaş anayasasıdır.
▪︎Tek yumuşak ve çerçeve (genel hükümler verilen) anayasamız.
▪︎Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir diyerek ilk kez milli egemenlik ilkesi kabul edilmiştir.

1923’de Cumhuriyetin İlanıyla hükümetin şekli   cumhuriyet olmuştur.
Cumhurbaşkanlığı makamı oluşturuldu ve cumhurbaşkanını meclis seçti. Bu özellik 2007 yılında değiştirilerek cumhurbaşkanını halk seçmeye başladı.

6. 1924 Anayasası

▪︎İkili Anayasal süreç sona ermiştir.
Madde 1: Türkiye Devleti bir cumhuriyettir.  (değiştirilemez)
Yani değiştirilemez maddesi olduğu için sert bir anayasadır.
▪︎Başkent Ankara ifadesi ilk defa kullanılmıştır.

1928 yılında yapılan değişiklikler:
Devletin resmi dini İslam’dır ibaresi anayasadan çıkarılmıştır. Bu karar laikliğe geçişin ilk adımı olmuştur.
Kadınlara;
1930 Belediye başkanı seçilme hakkı
1933 Muhtar seçilme hakkı
1934 Vekil olma hakkı verilmiştir.
1937 Atatürk ilkeleri yürürlüğe girmiştir.
1945 Anayasanın dili sadeleştirildi.
1946 Çok partili seçim yapıldı.
1950 Gizli oy/ açık sayım döküm ilkesi gelmiştir.

7. 1961 Anayasası

▪︎Darbe anayasasıdır.
▪︎En özgürlükçü anayasadır. Bir yerde özgürlük artıyorsa orda devletin otoritesi düşer.
▪︎Değiştirilmez maddesi olduğu için sert bir anayasadır.
▪︎Anayasa Mahkemesi kurulmuştur ve hâlâ vardır.
▪︎Sosyal, hukuk ve demokratik devlet anlayışı vardır.

8. 1982 Anayasası

▪︎Darbe anayasasıdır.
▪︎3 tane değiştirilmez maddesi olduğu için en sert, en kazuistik (detaylı) anayasamızdır.

Madde 1: Devletin şekli
▪︎Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.

Madde 2: Cumhuriyetin Nitelikleri
▪︎Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir.

Madde 3: Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti
▪︎Türkiye Devleti ülkesi ve milliyetiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir.
▪︎Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır.
▪︎Milli marşı “İstiklâl Marşı” dır.
▪︎Başkenti Ankara’dır

Madde 4: Değiştirilemez Nitelikler
▪︎İlk 3 madde değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dâhi edilemez.

Benzer Yazılar

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

- Advertisment -

Popüler Yazılar

Son Yorumlar

yawruu ejderimm Açık 2022 LGS Zor mu Olacak?
yawruu ejderimm Açık 2022 LGS Zor mu Olacak?
Muhammed Açık 2022 LGS Zor mu Olacak?
Mehmet Akif Sömek Açık 2022 LGS Zor mu Olacak?
Üçüncü kişi Açık 2022 LGS Zor mu Olacak?
x kişisi Açık 2022 LGS Zor mu Olacak?
bir saahıs Açık 2022 LGS Zor mu Olacak?
Ali emir Açık Laptopa SSD Takma 2022